جهان درحالی از ۷۵-مین سالروز جهانی حقوق بشر بزرگداشت می‌کند که به گفته سازمان ملل، وضعیت حقوق بشری در افغانستان تحت حاکمیت امارت اسلامی، «وخیم» است و شماری از فعالان حقوق زن نیز به دلیل دفاع از حقوق بشر، در زندان‌ها حبس شده‌اند.
نصیراحمد فایق، سرپرست نماینده‌گی دایمی افغانستان در سازمان ملل متحد، می‌گوید که امارت اسلامی از دو سال به این‌سو حقوق و آزادی‌های بنیادی، به‌شمول حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مردم افغانستان به‌ویژه زنان و دختران را «صریحا» نقض کرده‌اند.
فایق این اظهارات را روز یک‌شنبه، ۱۹ قوس، به مناسبت ۱۰ دسامبر، روز جهانی حقوق بشر مطرح کرده است.
او در صفحه ایکس نوشته است: «از هفتادوپنجمین سالروز اعلامیه جهانی حقوق بشر زمانی تجلیل به عمل می‌آید که حقوق و آزادی‌های بنیادی مردم افغانستان به‌شمول حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و به‌ویژه زنان و دختران صریحا از جانب امارت اسلامی نقض گردیده و دو سال است که آنان از حق تحصیل و حق کار محروم هستند.»
فایق اضافه کرده است که هیچ نوع حفاظت و حراست قانونی از حق زنده‌گی، آزادی، امنیت شخصی و حریم خصوصی شهروندان افغانستان زیر حاکمیت امارت اسلامی وجود ندارد.
معاونت سازمان ملل در افغانستان یا «یوناما» در اعلامیه‌ای که به مناسبت روز جهانی حقوق بشر منتشر کرده است، وضعیت حقوق بشری در افغانستان زیر اداره امارت اسلامی را «وخیم» خوانده است و به مقام‌های امارت اسلامی یادآوری کرده که پذیرش تعهدات حقوق بشری، «سنگ‌بنای» آینده‌ای خوشبخت و صلح‌آمیز برای افغانستان است.
یوناما، اما در اعلامیه‌ی خود تاکید کرده که «سابقه حقوق بشری مقامات بالفعل به‌گونه ویژه با تبعیض سیستماتیک آنها علیه زنان و دختران مشخص گردیده است.»
این در حالی است که ریچارد بنت، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز گفته است که مردم افغانستان ۴۰ سال درگیری‌های خشونت‌آمیز و نقض جدی حقوق بشر را تحمل کرده‌اند.
به گفته وی، بیش از یک سال می‌شود که دیوان کیفری بین‌المللی تحقیقات خود را در مورد جنایت‌ها در افغانستان از سر گرفته است.
سازمان عفو بین‌الملل گفت: «در یک سال پسین، مقام‌های کنونی افغانستان به گونه‌ی سیستماتیک نهادهای کلیدی برای پشتیبانی از حقوق بشر را منحل کردند، آزادی بیان، محاکمه عادلانه و سایر حقوق را تحت فشار قرار داده و حقوق بنیادی زنان و دختران را سلب کرده‌اند.»
از سوی هم کمیتۀ مدافعان حقوق بشر افغانستان در نامه‌ای از ریچارد بنت، گزارشگر ویژه ملل متحد در امور حقوق بشر افغانستان، رینا امیری، نمایندۀ ویژۀ ایالات متحده در امور حقوق بشر، دختران و زنان افغانستان و توماس نیکلاسون، نمایندۀ ویژۀ اتحادیه اروپا برای افغانستان، خواستار آزادی فعالان حقوق بشر زندانی در زندان‌های امارت اسلامی شدند.
یک روز پیش نمایندۀ ویژۀ ایالات متحده امریکا در امور زنان، دختران و حقوق بشر افغانستان خواستار رهایی فوری مدافعان حقوق بشر از بند امارت اسلامی شده بود.
رینا امیری به مناسبت روز جهانی حقوق بشر از امارت اسلامی به روز شنبه خواست که ژولیا پارسی، منیژه صدیقی، ندا پروانی، پریسا آزاده و همه مدافعان حقوق بشر را که به گفتۀ بانو امیری «به خاطر دفاع از حقوق مردم افغانستان بازداشت شده‌اند»، آزاد کنند.
درهمین حال نشریه دیپلومات در شماره تاز خود مطلبی را به قلم نظیفه حقپال دیپلمات اسبق افغانستان در مورد مسایل وابسته به حقوق بشر در افغانستان زیر این عنوان به نشر رسانده است : « در تلاش های دیپلوماتیک برای گفتگوی های بین الافغانی نیاز است تا موضوع حقوق بشر در راس قرار بگیرد» .
نویسنده گفته است٬ در حالی که به تاریخ ۱۰ دسامبر حدود ۱۹۳ کشور دنیا هفتاد و پنجمین سالگرد انتشار اعلامیه جهانی حقوق بشر را تجلیل می کنند٬ اما افغانها با موارد نقض حقوق بشر که از سوی امارت اسلامی اعمال می شود٬ دست و گریبان اند.
در این مقاله به موارد متعدد نقض حقوق بشری در افغانستان تمرکز صورت گرفته است اما در پاراگراف آخر به تلاش های دیپلوماتیک در خصوص ایجاد دیالوگ بین الافغانی نیز اشاره شده است.
نویسنده گفته است که در این جریان باید همه طرف های درگیر به یاد داشته باشند که افغان ها برای رسیدن به صلح و امنیت از شرط اساسی تامین حقوق بشر نخواهند گذشت.
در این روز، انتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد هرچند که نامی از افغانستان نمی‌برد؛ اما از مردم جهان می‌خواهد تا حقوق بشر را حرمت بدارند.
دبیرکل سازمان ملل متحد گفت: «در روز حقوق بشر، من از مردم در سراسر جهان می‌خواهم که حقوق بشر را هر روز، برای همه و در همه‌جا، ترویج و احترام بگذارند.»
اما امارت اسلامی می‌گوید که حقوق بشر در کشور تامین است.
ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی امارت اسلامی پذیرفتن ماده‌های اعلامیه‌ی حقوق بشر را مشروط بر، به رسمیت شناسی امارت اسلامی می‌داند.
آقای مجاهد در این باره افزود: «اعلامیه‌ی جامعه جهانی یا ملل متحد که درباره‌ی حقوق بشر کدام تعریف‌های را دارد، امارت اسلامی افغانستان تا آن حدی که آن اعلامیه با احکام اسلامی و شرعی در تصادم قرار نگرفته باشد مراعات می‌کند؛ اما، زمانی که امارت اسلامی به رسمیت شناخته شود.»
حامیه نادری
آژانس خبری گردش اطلاعات
